MAVİ MART: KOLOREKTAL KANSER FARKINDALIK AYI
Kolorektal kanser, kalın barsak ve rektum hücrelerinden köken alan bir kanser türüdür. Dünya genelinde en sık görülen üçüncü kanserdir. Ayrıca kanser ilişkili ölüm sebepleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Tüm kanser hastalarının %10’unu kolorektal kanser vakaları oluşturmaktadır.
Kolorektal kanserinin en sık belirtileri arasında barsak alışkanlıklarında değişiklik olması, karın ağrısı, istenmeyen kilo kaybı, sürekli yorgunluk ve dışkıda kan görülmesi bulunmaktadır. Başka hastalıklarla benzer semptomlar gösterebilmektedir. Sağlık kuruluşuna başvurarak doğru yaklaşım ve tetkiklerle ayırıcı tanı mümkün olmaktadır.
Kolorektal kanseri için risk faktörleri değiştirilebilenler ve değiştirilemeyenler olarak ikiye ayrılmaktadır. Risk faktörlerini bilmek kolorektal kanserleri önlemek ve erken tanımak için önemlidir. Kolorektal kanser riskini azalmak için fazla kiloları vermek, düzenli egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek gerekmektedir. Ayrıca kırmızı et, işlenmiş gıda, karbonhidrattan zengin beslenmek, sigara ve alkol tüketimi kolorektal kanser gelişim riskini artırmaktadır. İleri yaş, ailede kolorektal polip ve kanser öyküsü, inflamatuar barsak hastalığı olması, kalıtımsal kanser sendromları ise değiştirilemeyen risk faktörleri arasındadır.
Kolorektal kanserinin tedavi sürecinin gidişatını belirleyen en önemli faktör tanı sırasındaki evredir. Kanser öncesi ve erken evrede hastalığın teşhis edilmesi, tedaviye iyi yanıt alınmasını sağlayan durumların başında gelmektedir. Bunun için fizik muayene, doktor önerileri ve tarama tetkikleri (gayta testleri, endoskopik yöntemler, genetik testler) büyük önem arz etmektedir.
Yaş ilerledikçe kolorektal kanser riski artmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalarla daha genç yaşlarda kolorektal kanser görülme sıklığının arttığı raporlanmıştır. Bu nedenle kolorektal kanser tarama yaşı elli yerine ‘45 yaş’ olarak güncellenmiştir.
Sağlık, en büyük hazinemizdir. Mevcut iyiliğimizi korumak, riskleri azaltmak ve hastalıkları önlemek birincil amaçlarımız arasında olmalıdır. Kolorektal kanseri önlemek ve erken tanımak için doktorların önerdiği tarama tetkikleri ihmal edilmemelidir. Kolorektal kanserin önlenebilir bir hastalık olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.
Geç kalma, erken tanı.
Uzm.Dr.Çağıl KARAEVLİ