TORBALI DEVLET HASTANESİ

Kanser insanlık tarihi boyunca sık görülen bir hastalık olmuştur. Kanser, bazı etkilerle değişime uğramış hücrelerin kontrolsüz olarak büyümesi ve çoğalması ile meydana gelen kötü huylu hastalıklar grubudur.

Kanser, dünyada ve ülkemizde iskemik kalp hastalıklarından sonra en sık ölüm nedeni olarak göze çarpmaktadır. Türkiye'de erkeklerde en sık görülen kanserler sıklık sıralamasına göre akciğer, prostat, kolonrektal (kalın barsak), mesane ve mide kanserleridir. Kadınlarda en sık görülen kanserler ise yine sıklık sıralamasına göre meme, tiroid, kolorektal, rahim ve akciğer kanseridir.

Kanserin ortaya çıkmasında başlıca faktörler genetik yatkınlık, tütün ürünleri ve sigara kulanımı, düzensiz beslenme ve obezite, bazı virüsler ve bakteriler, iyonizan ışınlara maruziyet, mesleki hastalıklar ve çevresel kirleticilere maruziyettir.

Modern tıbbın amacı kanseri oluştuktan ziyade tedavi etmektense, henüz ortaya çıkmadan engellemektir. Bu nedenle koruyucu önlem olarak sigara başta olmak üzere tütün ürünlerinin kullanımının bırakılması, alkol tüketimini sınırlamak, fiziksel aktiviteyi artırmak, taze sebze ve meyveler sayesinde vitamin ve mineral desteği, çok fazla kırmızı et ve fast food tüketmemek, stresi kontrol etmek ve uzun saatler boyunca güneş ışıklarına maruz kalmamak ve koruyucu önlemleri almak kanserin oluşmasını engellemek açısından önemlidir.Ayrıca kanserin erken tanısı, tedavi olanaklarını ve yaşam süresini ileri düzeyde artırmaktadır. Bu nedenle özellikle bazı kanser türleri için tarama prosedürleri geliştirilmiştir.

Meme kanseri taraması

1. 20 yaşından itibaren her ay kendi kendine meme muayenesi

2. 20-40 yaş arası 2-3 yılda bir, 40 yaş ve üzerinde de her yıl doktor tarafından meme muayenesi

3. 40 yaştan itibaren mammografi (meme röntgeni) çekilmesi ve her yıl tekrarlanması, gerekirse meme ultrasonu

Serviks (Rahim ağzı) kanseri taraması

1. İlk cinsel ilişki sonrasındaki ilk 3 yıl içerisinde veya en geç 21 yaşında her yıl kadın hastalıkları muayenesi ve smear testi

2. 30 yaştan sonra yapılan peş peşe 3 tarama normalse tarama aralıkları 2-3 yılda bire çıkılabilir

3. Bu taramalarda PAP smear HPV-DNA testi

Kalın barsak kanseri taraması

1. Ailesinde birinci derece akrabalarında kalın barsak kanseri hikayesi bulunan kişiler ya da ailesinde 55 yaşından daha önceki bir yaşta kalın barsak kanseri görülen kişiler 40 yaşından itibaren

2. Geri kalan herkes için 50 yaştan itibaren

• Her 10 yılda bir kolonoskopi

• Her yıl gaytada gizli kanama testi

Prostat kanseri taraması

1. Aile öyküsü olanlarda 40 yaş, diğer kişilerde 50 yaşından itibaren düzenli aralıklarla üroloji hekimince yapılan rektal muayene ve PSA testi

Kanserler ilgili doğru bilinen yanlışlar

• Kanser belirti vermez.

YANLIŞ! Kanser genellikle erken dönemde bile olsa bulgu verir. Önemli olan kişinin şikayetleri olduğunda erken dönemde hekime başvurmasıdır.

• Biyopsi yapılması veya ameliyat olmak kanserin yayılmasına neden olur.

YANLIŞ! Doğru teknikle yapılan biyopsi ve cerrahi girişimler tümörün yayılmasına neden olmas. Aksine tanı konması ve tedavi için tek seçenek olabilirler.

• Kanser önlenemez.

YANLIŞ! Tüm kanserlerin en az yarısı önlenebilir veya tarama yöntemleri ile erken saptanabilir. Sigara tek başına kanser ölümlerinin %30'unun sebebidir!

• Kişinin ailesinde kanser yoksa kanser olma riski yoktur.

YANLIŞ! Kanserlerin sadece %5-10'u aile ile ilişkilidir.

• Kanser bulaşıcıdır.

  YANLIŞ! Kanser bulaşıcı değildir. Fakat bazı bulaşıcı virüsler kansere neden olabilir.