TUZLU DA OLMUYOR TUZSUZ DA …
HALKIMIZ İÇİN TUZ HAKKINDA YAŞAMA DAİR KISA BİLGİLER
Tuz beslenme kavramının ana öğelerinden biri olup, adı sağlıktan çok hastalıkla, tavsiyeden çok yasakla anılmaktadır. Aşırı tuz tüketimi düzeltilebilir sağlıksız beslenme uygulamalarından en yaygını olup sonuçları itibariyle birçok kronik hastalığın nedenleri arasında sayılabilir. Hem lezzet verici, hem de sodyum ve klor ihtiyacının karşılanması için gerekli olan tuz (sofra tuzu) sodyum klorürdür. Tuzun % 60’ı klor, % 40’ı sodyumdan oluşur.
En yaygın sodyum kaynakları sofra tuzu, kabartma tozu ve yemek sodasıdır. Günlük tüketilen sodyumun %75 kadarı işlenmiş besinlerden (zeytin, turşu, peynir, salça gibi) alınır. Tuzun tipinden ve diğer bileşenlerinden bağımsız olarak, içeriğindeki sodyum miktarının fazlalığı ya da başka bir deyişle aşırı sodyum tüketimi sorun oluşturur.
Günlük tüketilen tuz miktarı ile hipertansiyon, kalp hastalıkları ve böbrek hastalıkları arasında güçlü bir ilişki mevcuttur. Ülkemizde her 10 kişiden 3’ü yüksek tansiyon hastasıdır. Kişi başına tüketilen tuz miktarı ise yaklaşık günlük 15 gram kadardır. Yapılan bilimsel çalışmalar, günlük tuz tüketiminin 5-6 gram / gün miktarının altına indirilmesi durumunda kan basıncında 2 ile 8 mmHg düşme sağlandığını göstermiştir. Bu nedenle yüksek tansiyon hastası tüm vatandaşlarımız tuz kısıtlaması yapmayı, yaşantısında asla ödün vermeyeceği ‘’ olmazsa olmaz ’’ bir kural haline getirmelidir.
Özetlersek; tuz vücudun sodyum ve klor ihtiyacının karşılanmasını sağlayan yaşam için vazgeçilmez bir maddedir ancak fazlası da, çok azı da zararlıdır.Dikkat edilmelidir ki fazlası, hiçbir hastalığı olmayanda yeni hastalıklara neden olabildiği gibi, bazen de mevcut hastalıklarda (hipertansiyon, kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, kortizon kullanımı..) kötüye gidişe yol açmaktadır. Modern farmakolojinin kurucusu kabul edilen Paracelcus’un ( 1493 – 1541 ) ‘’ ilacı zehirden ayıran dozudur ‘’ sözü hepimize hayatımızda tuzun ne kadar yer alması gerektiğini özetlemektedir.
Dr. Barış EMEKDAŞ
Torbalı Devlet Hastanesi
İç Hastalıkları Uzmanı
